Thuật ngữ sức hút (charisma) đã trở nên quen thuộc như một từ thông dụng. Các khóa đào tạo về sức hút xuất hiện ở khắp mọi nơi. Nhưng rốt cuộc, “charisma” thực sự có nghĩa là gì?
Dưới đây là những gì bách khoa toàn thư giải thích:
- “Thuật ngữ xã hội học: năng khiếu bẩm sinh cho một công việc cụ thể, đặc biệt là đối với việc đảm nhận vai trò lãnh đạo và dẫn đến sự chi phối phi lý trí.” (Dịch từ Meyers Handlexikon)
- “Lãnh đạo có sức hút dựa trên niềm tin vào những phẩm chất phi thường của một cá nhân (kiểu ‘lãnh đạo và người theo sau’).”
- “Tiếng Hy Lạp: được Chúa ban tặng, một phẩm chất khác thường, được cho là siêu nhiên, dựa vào đó mà một người được coi là vượt trội, được Chúa phái đến, mẫu mực và vì thế trở thành một nhân vật có thẩm quyền hoặc lãnh đạo.”
- “Sức hút là phẩm chất đặc biệt được gán cho những người có kỹ năng hoặc sức mạnh được coi là hiếm có, nổi bật và không thể tiếp cận bởi những người khác, hoặc do các mối liên hệ giả định với các lực lượng siêu nhiên, thậm chí có thể định hình số phận. Nhờ đó, họ được xem như những người có tài năng xuất chúng và được định sẵn đặc biệt cho vai trò lãnh đạo. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu từ tâm lý học xã hội hiện đại không thể chứng minh rằng có những nhà lãnh đạo “bẩm sinh”, độc lập với cấu trúc nhóm đã cho và các kỳ vọng của những người được dẫn dắt, có thể đảm nhận vị trí lãnh đạo trong một nhóm người, một bộ tộc hoặc một dân tộc.” (Trích dẫn 2, 3, 4 được dịch từ: Brockhaus, truyền thông đa phương tiện, 2006).
Thống chế Montgomery là một trong những nhà lãnh đạo quân sự xuất sắc và có sức hút nhất trong Thế chiến II. Chính vì sức hút này (xin lưu ý: chính vì sức hút này) mà Thủ tướng Anh Winston Churchill đã không chọn Montgomery thay cho Tướng Eisenhower (Hoa Kỳ), dù quyết định này đã khiến Churchill mất đi cơ hội tái đắc cử.
Khi còn là một trung úy trẻ tuổi ở Ấn Độ thuộc Anh, Montgomery đã được cấp trên đánh giá rằng: “Mọi người sẽ theo Trung úy Montgomery đến bất cứ nơi nào. Nhưng tôi e rằng đó là vì tò mò chứ không phải vì tin tưởng…”
Montgomery là một kẻ liều lĩnh, một anh hùng, người sẽ xông lên phía đoàn quân với “thanh kiếm tuốt trần”. Những hành động như vậy tác động đến mọi người, thu hút sự chú ý – và họ sẽ theo sau như đàn chuột lemming. Tuy nhiên, mọi người làm theo phản xạ và vì tò mò chứ không phải vì niềm tin. Những nhà lãnh đạo như vậy có một đám đông hùa theo vì nghĩ rằng “có gì đó đang xảy ra ở đằng kia”.
Các nhà lãnh đạo thực thụ có người đi theo vì họ được tin tưởng. Họ dẫn dắt bằng kỷ luật bản thân và sự gương mẫu chứ không phải bằng những khẩu hiệu hùng hồn và những tiếng hò reo phấn khích. Vốn liếng của họ không phải là sức hút mà là niềm tin.
Điểm mấu chốt không phải là liệu chúng ta có được dẫn dắt hay không, mà là chúng ta được dẫn dắt đi đâu. Quan trọng không phải điểm xuất phát mà là đích đến, không phải ý định mà là kết quả. Những nhà lãnh đạo có sức hút là một rủi ro khi họ không có trong mình phẩm chất lãnh đạo thực thụ. Không thể trông mong vào họ. Họ theo đuổi những ảo tưởng mà họ tin. Trong lịch sử, những người có sức hút thường không phải là những nhà lãnh đạo mà là những kẻ dẫn dắt sai đường.
Viện Nghiên cứu Phát triển Lãnh đạo chiến lược biên dịch từ Malik Letter, số 14 tháng 04. 2025.
Những phân tích về sự khác biệt giữa sức hút và phẩm chất cốt lõi mà một nhà lãnh đạo thực thụ cần có trong thế giới hiện đại được làm rõ trong cuốn “Chính sách và Quản trị Công ty Hiện đại”. Sở hữu ngay cuốn cẩm nang để nắm bắt tư duy quản trị hiện đại và dẫn dắt tổ chức vững vàng trong một thế giới ngày càng phức hợp!
Đặt mua sách tại https://tiki.vn/cua-hang/sleader
———————————————-
VIỆN NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN LÃNH ĐẠO CHIẾN LƯỢC
Con đường đúng, tương lai sáng
🏢Địa chỉ: 266 Lạc Long Quân, Phường Bưởi, Quận Tây Hồ, Hà Nội
🌐Website: sleader.vn
📧Email: [email protected]
📖Tiki: https://tiki.vn/cua-hang/sleader
📞Hotline: 0965 965 368 / 0969 753 688 / 024 3201 1519
📱Zalo: Viện Lãnh đạo chiến lược Sleader/ 0969 753 688
